Kısa kısa...

Fince'de "lütfen" kelimesinin karşılığı yoktur.

Senin ihtisasın daha iyi ama...

Bir süredir, kendimi Finlandiya'nın sosyal sisteminden şikayet eder buluyorum. Nasıl oluyor da dünyanın en iyi sosyal sistemlerinden birine sahip olan bir ülkede böyle kusurlar olabilir ? diye..Tabii ki Türkiye ile mukayese ediyorum. Sanırım sebebini anlıyorum:

Finlandiya'nın eğitim sistemi, dünyada eşi benzeri olmayan ve bir hayli takdir toplamış bir sistem. Eğitimin sisteminin çok derinine inmeyeceğim, google'da Finlandiya Eğitim Sistemi diye arama yaptığınızda fazlasıyla benzer bilgilere erişebilirsiniz.

• Öğretmenlerin çoğu Master veya birçoğu doktora da yapıyor. (bunun sebeplerine sonra değineceğim)
• Sınıflara aynı anda birden fazla öğretim üyesi katılıyor.
• Eğitimleri sürecinde öğrencilere aynı öğretmenler eğitim veriyor. Böylece öğrencinin eğitim sürecinin başından sonuna öğretmen öğrenciye uygun biçimde destek oluyor.
• Yetişkinlere yönelik meslek okulları yerel yönetimler tarafından hizmet verip, sayıları neredeyse diğer okullara eşit. Her yaştan insan seçtiği eğitime gidebiliyor.
• Özel üniversite yok. Öğrencilerin tüm eğitim masrafları okul (devlet) tarafından karşılanıyor.Hatta öğrencinin barınma, yemek masrafları dahi karşılanıyor. Burs, firmalar, dernekler ve vakıflarca öğrencilere yapacakları öğrenim ile ilgili masraflar için veriliyor (araştırma, lab, seminer, seyahat vb.)
• 15 yaşına kadar öğrenciler herhangi bir imtihana tabii tutulmuyorlar.
• Öğrencilerin birbirlerine karşı karşılaştırılması yapılmıyor. Aksine rekabetin iyi bir şey olmadığı, başarının olduğu kadar başarısızlığın da paylaşımı eğitim sürecince benimsetiliyor.
• Başarılı veya başarısız öğrenci ayrımı yapılmıyor. Ancak başarısız öğrencilere özel ilgi gösterilip, başarısızlıkları öğretmenin başarısızlığı olarak kabul ediliyor.
• Öğrenciler araştırma, sunum, deney yapmaya teşvik ediliyor, dolayısı ile kişisel gelişime katkıda bulunuluyor.
• Öğrencilerin 7 yaşından önce okula başlaması uygun görülmüyor.
• İsteyen istediği kadar okuyabiliyor. Ülkede bu yüzden masterli, doktoralı öğrenci sayısı bir hayli fazla. 
• İnşaat işçiliğinden ofis çalışanına, aşçılıktan havalandırmacılığa kadar neredeyse her meslek lisans gerektiriyor. 

Çünkü...Finlandiya sadece 5.5 milyonluk bir ülke. Ne alaka mı ?

Alakası tecrübe. Örneğin Türkiye'de bir pratisyen doktor en az 6 yıldır. Ancak eğitimlerinin 4.yılından itibaren "stajer doktor" adı altında eğitim hastanelerinde hastalarla ilgilenmeye başlamışlardır bile. 6. senelerinde mezun olduklarında bir pratisyen hekim olarak en az 40-70 hastayı tanıma imkanını buluyorlar. Tabii mezun olarak da bitmiyor iş, askerlik, tecrübe kazanmaları için devlet hastanelerinde yıllarını harcıyorlar...uzmanlık diploması almaları 2-5 yıl arasında sürüyor, bu süre içerisinde tecrübe edindikleri hasta sayısı 100-300 arasında değişiyor. Yani uzun lafın kısası, 10 yıllık bir pratisten hekim ortalama 3500-8000 hasta ile tecrübe etmiş olabiliyor. Günümüzde Istanbul'un bir devlet hastanesine pratisyen hekim günde en az 50 hastaya hizmet ediyordur (tabii ki hizmetin kalitesi tartışılır).

Oysa Finlandiya'da her ne kadar tahsil mükemmel denecek kadar iyi olsa da, nüfusun azlığından, çalışma şartlarının daha rahat olmasından dolayı devlet hastanesinde bir pratisyen hekim günde en fazla 10-15 hastaya hizmet edebiliyor. 

Sonuç olarak, onların tahsil yoluyla öğrendiklerini bizler tecrübe ile kazanıyoruz. Hangisi daha doğru, yalnış tartışılır ama sistemin ağır aksak işlediği kesin.Tabii ki bu sadece sağlık sektörü sadece örnek. Mühendislikten, öğretmenliğe, şöförlükten sanata hepsi böyle. 

Örneğin IT konusunda master yapmış biri her ne kadar onlarda sadece ders kitaplarında proje yönetimi, bütçeleme gibi konuları görmüş olsalar da, bizler benzer konuları ders kitaplarında görmemiş olsak da, burnumuz sürte sürte tecrübe edindiğimizden çok daha iyi yapabiliyoruz. 

Yani onların tahsili varsa, bizim de dağ gibi tecrübemiz var !

Made in Finland

Bir suredir gozume ilisiyor, Gittigidiyor olsun Sahibinden olsun, benzer siteler uzerinde adi sani duyulmamis telefonlari "Made in Finland"  diye satiyorlar. Belki inananiz vardir diye söyluyorum...Yok oyle bir sey ! Burada Nokia'nin bazi modelleri haric hic bir telefon uretilmiyor.


O gördukleriniz muhtelemen sahte, Cin uretimi, SAR (elektromanyetik radyasyon degeri) testinden gecememis (zati Turkiyede dogru duzgun test ortami bile yok!) aletlerdir. 


Dusunun bir kere! Hic bir Avrupa ulkesinde veya Amerika'da cift hatli telefon satilmazken (resmi olarak) Turkiye mi öncelikli ?